Zupy bez wątpienia stanowią najbardziej fundamentalne potrawy. Szczególnie cenione są tradycyjne zupy staropolskie, które w naszej rodzimej kuchni goszczą od lat. Wśród takich zup można wyróżnić chociażby barszcz biały z grzybami, który na naszych stołach pojawia się w trakcie kolacji wigilijnej. Jak się jednak okazuje, zupa ta bardzo często bywa utożsamiana z klasycznym żurkiem.
Zarówno żurek, jak i barszcz biały stanowią na pierwszy rzut oka bardzo podobne do siebie potrawy. Wielu osobom dania te jest naprawdę ciężko rozróżnić, ale warto dodać, że każda z tych zup może być podawana inaczej w danym regionie. Istnieją jednak drobne różnice między barszczem białym a żurkiem.
Od dawna można zetknąć się z niejasnościami na temat tego, czy żurek może być utożsamiany z barszczem białym. Jak się okazuje, według niektórych tradycji nazwy tych dwóch staropolskich zup mogą być stosowane zamiennie, jednak nie jest tak do końca. Żurek na ogół jest zupą przyrządzaną na bazie mąki żytniej, natomiast klasyczny barszcz biały przygotowuje się z mąki pszennej.
Istnieją także tradycje, zgodnie z którymi żurkiem należy nazywać zakwaszaną zupę postną, serwowaną z ziemniakami lub ugotowanymi na twardo jajkami. Z kolei barszcz biały to potrawa, która również jest zakwaszana, ale przyrządza się ją przede wszystkim na bazie wywaru z kiełbasy oraz boczku. Niekiedy barszczem nazywano też danie gotowane z rośliny – barszczu zwyczajnego.
Co do różnic pomiędzy tradycyjnym barszczem białym a żurkiem, wciąż istnieją spory i trudno jest jednoznacznie wyjaśnić, czym charakteryzuje się każda z tych potraw. Jednak najczęściej sądzi się, że główna różnica tkwi przede wszystkim w zakwasie. Do żurku używany jest bowiem zakwas żytni, z kolei staropolski barszcz biały od lat przyrządzano na bazie zakwasu pszennego. Dzięki temu barszcz biały jest nieco delikatniejszy w smaku.
To właśnie zakwas stanowi główną różnicę pomiędzy barszczem białym a żurkiem. Barszcz biały nie jest tak samo kwaśny w smaku, jak tradycyjny żur, dlatego wymaga odpowiedniego doprawienia. Właściwy zakwas nadaje zupie określony smak – zupełnie inaczej smakuje więc zupa na zakwasie żytnim, a inny smak i aromat będzie mieć zupa ugotowana na zakwasie pszennym.
Żurek często jest gotowany na wędzonce, a także na białej kiełbasie, z kolei tradycyjny barszcz biały przyrządza się na włoszczyźnie. Niekiedy można jednak zetknąć się także z barszczem na białej kiełbasie. Dodatkowo do każdej z tych zup mogą być dodawane suszone grzyby.